Ο καπιταλισμός βρίσκεται στα ιστορικά του όρια

Τις τελευταίες μέρες διαβάσαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα είδηση που πέρασε στα "ψιλά". Η είδηση λέει ότι η εταιρία η «Foxconn», εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Κίνα και κατασκευάζει τα «iPhone» και «iPad» για λογαριασμό της «Apple», αλλά και εξαρτήματα και συσκευές για λογαριασμό εταιρειών όπως η «Nokia», η «Sony», η «Dell», η HP και η «Microsoft», η οποία όμως αναγνωρίζεται παγκοσμίως για τις αυτοκτονίες των εργαζομένων της που συνεχίζουν να δουλεύουν ως δούλοι, Μέσα στην επόμενη τριετία σχεδιάζει να αντικαταστήσει σταδιακά τους εργαζόμενους με ένα εκατομμύριο ρομπότ! Πολλοί ακούγοντας την είδηση εντυπωσιάστηκαν για το μεγαλόπνοο σχέδιο της εταιρίας που θα τις εξασφαλίσει τεράστια κέρδη αφού θα καταφέρει να ελαχιστοποιήσει το λεγόμενο "μισθολογικό κόστος" αποφεύγοντας μάλιστα δυσάρεστες καταστάσεις, όπως αυτοκτονίες ή απεργίες εργαζομένων. Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό είναι το ιστορικό αδιέξοδο του καπιταλισμού που κρύβεται πίσω από την είδηση αυτή. Το αδιέξοδο αυτό περιγράφει η παρακάτω ανάρτηση που αλιεύσαμε στο redflypanet.blogspot.com

Ένας από τους βασικούς πυλώνες λειτουργίας του Καπιταλισμού και του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, είναι ο κύκλος της αέναης παραγωγής και κατανάλωσης. Στο στάδιο της παραγωγής, η ανθρώπινη εργασία παράγει ένα πλεόνασμα πλούτου *, πέρα δηλαδή από τα αναγκαία για την επιβίωση του εργαζόμενου και της οικογένειας του, μια υπεραξία όπως λέμε εμείς. Στον Καπιταλισμό τα μέσα παραγωγής αποτελούν ιδιοκτησία των αστών, οι οποίοι και αποτελούν, τους μόνους δικαιούχους αυτού του πλεονάσματος ... της υπεραξίας που παράγουν οι εργαζόμενοι.

Για να ολοκληρωθεί όμως αυτός ο κύκλος και να ιδιοποιηθούν οι αστοί την υπεραξία, να βγάλουν δηλαδή κέρδος, πρέπει και η παραγωγή να καταναλωθεί. Χωρίς το στάδιο της κατανάλωσης, δεν είναι δυνατόν να καρπωθούν αυτήν την υπεραξία.

Με λίγα λόγια οι καταναλωτές, που στην πλειοψηφία τους είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, πρέπει να έχουν ένα εισόδημα ώστε να καταναλώνουν τα προϊόντα που οι ίδιοι παράγουν και να καρπωθεί ο ιδιοκτήτης του μέσου παραγωγής την υπεραξία που έχει παραχθεί ! Ολόκληρο δηλαδή το σύστημα είναι βασισμένο στην μισθωτή εργασία, που αφήνει στους ανθρώπους μια και μόνο επιλογή ... να πωλούν την εργασία τους, ώστε ύστερα να μπορούν να καταναλώνουν !!!

Εάν κάποτε οι άνθρωποι έπαυαν να δουλεύουν, δηλαδη σταματούσαν να παράγουν για τον εαυτό τους εισόδημα (αξία) και κέρδος για τους εργοδότες τους (υπεραξία), τότε το Καπιταλιστικό σύστημα απλά δεν θα λειτουργούσε ...

Και εδώ ερχόμαστε να συμπληρώσουμε δυο ακόμα στοιχεία τα οποία συνδέονται με την πρόθεση της Foxconn να αντικαταστήσει τους εργαζόμενους με ρομπότ. Πρόκειται για την ανάγκη των επιχειρήσεων να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους, ώστε να ανταπεξέλθουν στο ανταγωνιστικό περιβάλλον, και για την επίδραση της τεχνολογικής πρόοδου στους οικονομικούς κανόνες του συστήματος.

Η στροφή προς την χρήση μηχανημάτων και την αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας, είναι μια πολύ λογική συνέχεια της βιομηχανικής εξέλιξης και της ανάπτυξης της τεχνολογίας ... και φυσικά είναι απόλυτα θεμιτή η συνεχής τεχνολογική αναβάθμιση της ανθρώπινης κοινωνίας. Το ερώτημα όμως παραμένει ... ποιός θα καρπωθεί την τεχνολογική εξέλιξη η οποία στο κάτω κάτω, είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης εφυίας και εφευρητικότητας ?

Το σκεπτικό της Foxconn είναι γνωστό ... μια μηχανή, δεν κουράζεται , δεν κάνει λάθη, δεν γεννάει , δεν ζητάει μισθό, ούτε αύξηση, ούτε ασφάλιση, ούτε βεβαίως απεργεί !!! Με αυτόν τον τρόπο η εταιρεία θεωρεί πως αυξάνεται η παραγωγή και συνεπώς η κερδοφορία της ! Και βραχυπρόθεσμα έχει δίκιο ... μακροπρόθεσμα όμως δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα για την λειτουργία συνολικά ενός συστήματος όπου η δυνατότητα της παραγωγής και της συνεχούς επέκτασής της, συνδέονται απόλυτα με την δυνατότητα κατανάλωσης εκ μέρους των ανθρώπων. Τι θα γίνει λοιπόν από την στιγμή που τα ρομπότ θα συντελέσουν στην απόλυση χιλιάδων εργαζομένων (και καταναλωτών) και την απότομη συρρίκνωση και εκμηδένιση του εισοδήματός τους ? Και για να το κάνουμε ακόμα πιο δύσκολο το ερώτημα, τι θα γίνει εαν φυσιολογικά ακολουθήσουν την ίδια πρακτική και άλλες εταιρείες του κλάδου (και ύστερα εκτός του κλάδου) ώστε να ανταπεξέλθουν στον αυξημένο ανταγωνισμό ?

Πολύ απλά δεν θα ξεμείνουμε μονάχα απο εργαζόμενους αλλά και από καταναλωτές. Και όπως περιγράψαμε παραπάνω, χωρίς κατανάλωση δεν μπορεί να καρπωθεί ο ιδιοκτήτης του μέσου παραγωγής καμία υπεραξία, κανένα κέρδος. Δηλαδή στο τέλος χαμένοι θα είναι όλοι.

Από το 1995 μέχρι σήμερα, έχουν χαθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πάνω από 35 εκατ. θέσεις εργασίας μόνο λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης, και συνεχίζονται καθημερινά να χάνονται εξαιτίας της αυτοματοποίησης σε διάφορες βιομηχανίες, των ATM, των μηχανών αυτοεξυπηρέτησης , των αυτόματων τηλεφωνικών κέντρων, των ηλεκτρονικών "περιπτέρων" και των αγορών μέσω ιντερνετ, ακόμα και λόγω των μπλογκς ή των σελίδων ενημέρωσης που βρίσκουμε στο διαδίκτυο !!!

Πρόκειται για μια φυσική εξέλιξη η οποία όμως στο παρόν κοινωνικό σύστημα, προκαλεί αρχικά ανέργους, φτώχεια και πείνα, ύστερα οικονομικές κρίσεις λόγω μη αποδοτικότητας των επενδύσεων !

Η τεχνολογία και η πρόοδος της επιστήμης, δίνει πλέον την δυνατότητα η ανθρώπινη εργασία να αντικατασταθεί (αν όχι εξ’ολοκλήρου, τότε σε πολύ μεγάλο βαθμό) από τις μηχανές, τους υπολογιστές και τα ρομπότ. Το κοινωνικό μας σύστημα αποτελεί στην ουσία το μοναδικό εμπόδιο στο να πραγματοποιηθεί αυτό προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας και όχι προς όφελος κάποιας βραχυχρόνιας κερδοφορίας ορισμένων επιχειρηματικών ομίλων.

* Πλεόνασμα πλούτου : Αυτό το πλεόνασμα πάντα παραγόταν και πάντα θα παράγεται. Η προσπάθεια για ιδιοποιήση αυτού του πλεονάσματος, αποτελεί στην ουσία την ιστορία των ταξικών αγώνων, που κινούν τα γρανάζια της κοινωνικής εξέλιξης και της ανθρώπινης ιστορίας. Ο στόχος για τους κομμουνιστές αποτελεί η οικοδόμηση μιας κοινωνίας, όπου το κοινωνικό πλεόνασμα θα ιδιοποιείται από όλη την κοινωνία και θα διανέμεται σε όλη την κοινωνία.