Το δημόσιο χρέος από το 1974 εως σήμερα

Αναδημοσιεούμε από την Ελεθευροτυπίατο άρθρο του καθηγητή της ΑΣΣΟΕ κ. Μανόλη Δρεττάκη που αναλύει την εξέλιξη του δημοσίου χρέους από τη χούντα μέχρι σήμερα.

Το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και η αδυναμία εξυπηρέτησής του είναι η βασική αιτία στην οποία οφείλεται η υποταγή της Ελλάδας στην τρόικα.

Το άγος αυτό συγκεφαλαιώνει την κακοδιαχείριση των οικονομικών του κράτους από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Τα δύο κόμματα εξουσίας όμως, τα οποία κυβερνούν τη χώρα επί 36 συναπτά έτη, αλληλοκατηγορούνται γι' αυτό, χωρίς το καθένα να αναλαμβάνει το μέρος της ευθύνης που του αναλογεί. Εκτός όμως από τα δύο κόμματα εξουσίας, ευθύνη φέρει η χούντα, για την οποία κυκλοφορεί η ανυπόστατη γνώμη ότι δεν άφησε χρέος όταν κατέρρευσε.

Τις δύο αυτές πλευρές της διόγκωσης του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ εξετάζουμε στο άρθρο αυτό, με βάση τα στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις οικονομίες των κρατών-μελών της Ε.Ε. Με βάση τα στοιχεία αυτά δίνεται στην 1η στήλη του πίνακα που ακολουθεί το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τα έτη 1974, 1981, 1989, 1993, 2004, 2009 και οι προβλέψεις για το 2011. Στη 2η στήλη δίνεται η μέση ετήσια ποσοστιαία αύξησή του τις περιόδους που κυβέρνησε το κάθε κόμμα.

Πριν προχωρήσουμε, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ εξαρτάται όχι μόνο από την αύξησή του σε ευρώ, αλλά και από την αύξηση του ΑΕΠ σε ευρώ.

Το πρώτο που προκύπτει από τον πίνακα αυτό είναι η κατάρριψη του μύθου ότι η χούντα δεν άφησε δημόσιο χρέος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χούντα άφησε σημαντικό δημόσιο χρέος, το οποίο ανερχόταν στο 20,8% του ΑΕΠ. Με βάση τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος, το χρέος αυτό από 32 δισ. δρχ. το 1966 εκτινάχτηκε στα 114 δισ. δρχ. το 1974.

Από την τελευταία στήλη του πίνακα φαίνεται ότι η μέση ετήσια αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ την περίοδο:

- 1974-1981 των κυβερνήσεων της Ν.Δ. ήταν μικρή, διότι ο ρυθμός αύξησης δημόσιου χρέους σε δραχμές ήταν ελαφρά υψηλότερος εκείνου του ΑΕΠ σε δραχμές.

- 1981-1989 των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ ήταν εκρηκτική, διότι ο ρυθμός αύξησης του δημόσιου χρέους σε δραχμές ήταν υπερδιπλάσιος εκείνου του ΑΕΠ σε δραχμές.

- 1989-1993 της κυβέρνησης της Ν.Δ. ήταν πολύ μεγάλη, για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν για την περίοδο 1981-1989.

- 1993-2004 των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ ήταν μηδαμινή, διότι ενώ το δημόσιο χρέος την περίοδο 1995-2004 (τη μόνη που υπάρχουν στοιχεία σε ευρώ) αυξήθηκε κατά 88,1 δισ. ευρώ, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ σε ευρώ ήταν ελαφρά χαμηλότερος εκείνου του δημόσιου χρέους σε ευρώ.

- 2004-2009 των κυβερνήσεων της Ν.Δ. η αύξηση ήταν μεγάλη, διότι ο ρυθμός αύξησης του δημόσιου χρέους σε ευρώ ήταν υπερδιπλάσιος εκείνου του ΑΕΠ, το οποίο μάλιστα, λόγω της παγκόσμιας ύφεσης, μειώθηκε σε τρέχουσες τιμές το 2009.

- 2009-2011 της σημερινής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ η αύξηση προβλέπεται να είναι μεγαλύτερη από εκείνη της περιόδου 2004-2009. Την περίοδο αυτή η αύξηση του δημόσιου χρέους σε ευρώ προβλέπεται να είναι πολύ μεγάλη, ενώ το ΑΕΠ, αντί για αύξηση, θα σημειώσει μείωση τόσο το 2010 όσο και το 2011.

Από την ανάλυση αυτή φαίνεται από τη μια μεριά η «κληρονομιά» που άφησε η χούντα και από την άλλη η τεράστια ευθύνη που έχουν και τα δύο κόμματα εξουσίας για τη γιγάντωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Με δεδομένο το ύψος του, ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ θα είναι πολύ μακρύς (υπερβαίνει κατά πολύ τη δεκαετία) και αυτή θα συμβεί, αν εφαρμοστεί με συνέπεια και συνέχεια μια πολιτική που θα τιθασεύσει τα δημόσια ελλείμματα και θα πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.