Οι «κοινωνικοί διάλογοι» συντρίβουν τα εργατικά δικαιώματα σε όλη την Ευρώπη

Από τον Κυριακάτικο Ριζοσπάστη

Η συμμετοχή των δυνάμεων του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ στους κοινωνικούς διαλόγους στη χώρα μας, δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Σε όλη την Ευρώπη, οι δυνάμεις του συμβιβασμού και της υποταγής συμμετέχουν σε τέτοιους «διαλόγους» και συναινούν στο σφαγιασμό των εργατικών δικαιωμάτων και κεκτημένων.

Σήμερα, ο «Ρ» παρουσιάζει τι έχει συμβεί σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες (εντός και εκτός ΕΕ), όπου οι δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού συμμετείχαν στους «κοινωνικούς διαλόγους».

Στην Ισπανία, στα πλαίσια του «κοινωνικού διαλόγου», τη Δευτέρα 23 Γενάρη, τα συμβιβασμένα συνδικάτα CCOO (εργατικές επιτροπές) και UGT (Γενική Ενωση Εργατών) συμφώνησαν με την εργοδοσία για «αύξηση» 0,5% στους μισθούς ως το 2014, ενώ ο πληθωρισμός αγγίζει ήδη το 2%. Πρόκειται στην ουσία για δραματικές μειώσεις του εργατικού εισοδήματος.

 

Η περίπτωση της Γαλλίας

Στον «κοινωνικό διάλογο» στη Γαλλία, όπου έγινε στις 18 Γενάρη, αποφασίστηκαν στο όνομα της ανταγωνιστικότητας η αποφασιστική προώθηση της εκ περιτροπής εργασίας («τεχνητή ανεργία») και η κατάρτιση 225.000 ανέργων, δώρο σε επιχειρηματίες. Επίσης, καθιερώθηκε ο λεγόμενος «κοινωνικός ΦΠΑ» που αποτελεί μερική απαλλαγή των επιχειρήσεων από το «μη μισθολογικό κόστος», το οποίο θα πληρώνουν οι εργαζόμενοι μέσω της αύξησης του ΦΠΑ. Ενώ, μέτρα αποφασίστηκαν και για την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας.

Ο Ολάντ - υποψήφιος σοσιαλδημοκράτης για τις προεδρικές εκλογές το Μάιο - προτείνει τη συνταγματική θεσμοθέτηση του «κοινωνικού διαλόγου». Ωστόσο, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φιγιόν στις 20 Γενάρη στην εφημερίδα «La tribune» έκανε πολλαπλές αναφορές στη Γερμανία και στο ισχύον σύστημα συνδιαχείρισης, προκειμένου να αναδείξει τη σημασία της ανάπτυξης «κοινωνικού διαλόγου» μέσα στις εταιρείες ως μέσο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς τους. «Κατά την έξαρση της κρίσης, αρχίσαμε να συζητάμε με τους κοινωνικούς εταίρους μας για ένα σημαντικό αλλά και ιδιαίτερα επίμαχο ζήτημα, αυτό των συμφώνων ανταγωνιστικότητας».

Τέτοιου τύπου σύμφωνα, ανάμεσα στους εργοδότες και στα συνδικάτα, χαίρουν άκρας υποστήριξης από το MEDEF (σ.σ.: ο γαλλικός ΣΕΒ) και θα επέτρεπαν την προσαρμογή του χρόνου εργασίας, των μισθών και των θέσεων εργασίας σε περιόδους δυσκολίας για την επιχείρηση: «Είμαι πεπεισμένος πως αυτό το είδος συμφώνου μπορεί να βρει μια θέση στη χώρα μας (...) και προκύπτει από τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης στον τομέα της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης και από τη δυνατότητα να προκύπτουν συμφωνίες κατά πλειοψηφία μέσα στην ίδια την επιχείρηση και αυτό με ένα μόνο από τα πλειοψηφούντα συνδικάτα που υπάρχουν στην επιχείρηση (σ.σ.: στη Γαλλία υπάρχουν διάφορες συνδικαλιστικές οργανώσεις που μπορούν να έχουν οργάνωση δικιά τους ταυτόχρονα με άλλες στον ίδιο εργασιακό χώρο)».

Τι ισχύει στη Γερμανία

Αυτό που έχει εφαρμοστεί στη Γερμανία εδώ και δεκαετίες, και αποτελεί πρότυπο καπιταλιστικής διαχείρισης για το κεφάλαιο και τους πολιτικούς εκπροσώπους του στη Γαλλία, είναι το εξής σύστημα: Υπάρχουν τα λεγόμενα Συμβούλια Προσωπικού (ΣΠ - Betriebsrat), όπου συμμετέχει και η εργοδοσία και οι εργαζόμενοι που σε περίπτωση μη συμφωνίας με την εργοδοσία η υπόθεση πηγαίνει στην υπηρεσία διαιτησίας του εργατοδικείου. Απαγορεύεται σε αυτά τα ΣΠ να κηρύσσουν απεργία. Επειδή το ΣΠ δε σχετίζεται με τα συνδικάτα, μια σειρά συνδικάτα μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχτισαν ένα σύστημα των λεγόμενων «Ανθρώπων εμπιστοσύνης» (Vertrauensleute) με τυπικές περιορισμένες αρμοδιότητες: Ενημέρωση/εγγραφή νέων μελών διαμεσολάβηση εργατών - εργοδοσίας.

Αντίστοιχο σχεδιασμό, έτσι ώστε οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις να γίνουν με σχέδιο τόσο στο χώρο δουλειάς όσο και στο επίπεδο του κλάδου, ήδη προωθούνται. Π.χ., επιχειρήσεις στη Γερμανία εφαρμόζουν το καθεστώς ανταλλαγής εργαζομένων, με στόχο να φτηνύνει κι άλλο ο εργάτης. Η συμφωνία π.χ. στον κλάδο του μετάλλου προβλέπει την ανταλλαγή εργατών και αφορά περίπου 9.000 εργάτες σε 9 μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις ανάλογα με τον όγκο παραγγελιών που έχει κάθε μια τους.

Πρόσφατα δε στη Βρετανία, εφτά μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες (ανάμεσά τους οι Balfour Beatty, Crown House Technologies, Spie Matthew Hall, Shepherd Engineering Services και NG Bailey) προχώρησαν με ενιαία συμφωνία σε απολύσεις με επαναπροσλήψεις των εργατών τους με χειρότερους μισθούς, επιδόματα και εργασιακές συνθήκες.

Πορτογαλία και Ιταλία

Σε κάθε δε ξεχωριστή επιχείρηση προωθούνται αντιδραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις λάστιχο. Αντίστοιχα και στην Πορτογαλία, στην εταιρεία υπηρεσιών εδάφους της αεροπορικής εταιρείας ΤΑΡ, όπου εργοδότες και ορισμένα συμβιβασμένα συνδικάτα υπέγραψαν συμφωνία που διαλύει τις ΣΣΕ, ήταν ο προπομπός για τον επίσημο «κοινωνικό διάλογο». Τα συνδικάτα αυτά τώρα καλούν σε Γενικές Συνελεύσεις, προκειμένου να φορτώσουν στους εργαζόμενους τις απώλειες από αυτήν τη συμφωνία, η οποία προβλέπει μείωση των μισθών που προέβλεπε η ΣΣΕ και πάγωμά τους για 3 χρόνια. Ο γύρος του «κοινωνικού διαλόγου», που ξεκινά τώρα στην Πορτογαλία χωρίς την CGTP IN (ελέγχεται από το Πορτογαλικό ΚΚ), η οποία διαφώνησε με το περιεχόμενο του διαλόγου και αποχώρησε σηματοδοτεί τη νέα επέλαση στο εργατικό λαϊκό εισόδημα με περικοπή των ημερών αδείας για τους εργαζόμενους από 25 σε 22 ημέρες, την κατάργηση τουλάχιστον τριών επίσημων αργιών, μείωση της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης, περικοπές των αποδοχών στις υπερωρίες.

Στην Ιταλία, ξεκίνησε κι εκεί στις 23 Γενάρη ο κοινωνικός διάλογος. Η πρόεδρος της συνομοσπονδίας βιομηχάνων Confindustria υπογράμμισε ότι «χρειάζεται μια αντιπαράθεση χωρίς ιδεολογίες», ζητώντας περαιτέρω ελαστικοποίηση των μορφών εργασίας και «φθηνότερες» απολύσεις. Οι τρεις μεγαλύτερες εργατικές συνομοσπονδίες CGIL, CISL και UIL εμφανίστηκαν με κοινό ντοκουμέντο.

 

Κι εκτός ΕΕ

Στη Νορβηγία, το δήθεν πρότυπο «των αντιμνημονιακών, αριστερών δυνάμεων», η οποία είναι εκτός της ΕΕ, τα εκεί συμβιβασμένα εργοδοτικά συνδικάτα (LO) αντιμετωπίζουν τον «ανταγωνισμό» των σχετικά νεοεμφανιζόμενων ιδιωτικών συνδικάτων. Για όποιον εργαζόμενο γίνει μέλος σε αυτά τα ιδιωτικά συνδικάτα (με τη μισή μάλιστα συνδρομή από ό,τι τα επίσημα), ισχύουν οι συλλογικές συμβάσεις τις οποίες, μέσω «κοινωνικού διαλόγου» διαπραγματεύονται μόνο τα επίσημα συνδικάτα. Αυτά μέχρι τώρα, μιας και επιδιώκουν να περάσουν την ντιρεκτίβα για τα μεσιτικά γραφεία, με την οποία οι εργοδότες απαλλάσσονται από τις συλλογικές συμβάσεις, χρησιμοποιώντας προσωπικό από τα γραφεία ενοικιάσεως.

Οι εργαζόμενοι σ' αυτά τα γραφεία δουλεύουν χωρίς σύμβαση με πολύ χαμηλό ωρομίσθιο ή μεροκάματο και αν... τολμήσουν να γραφτούν στο σωματείο απολύονται. Αυτό τους ανακοινώνεται με την πρόσληψη. Στα δε γραφεία αυτά δεν ξέρεις για ποια δουλειά ακριβώς προσλαμβάνεσαι. Μπορεί να σε στείλουν από 7 μέχρι 10 να καθαρίζεις και μετά σε μια οικοδομή και μετά κάπου αλλού. Οπου και για όσο σε χρειάζονται. Η ντιρεκτίβα θα περάσει με το δικαιολογητικό των υποχρεώσεων στη συμφωνία ES (ευρωπαϊκός χώρος οικονομικής συνεργασίας), που εναρμονίζει την κυβερνητική πολιτική της εκτός ΕΕ Νορβηγίας με τις ευρωενωσιακές αποφάσεις.