5 Μάρτη 1943 ο λαός ακυρώνει την επιστράτευση από τους Ναζί

5 Μαρτίου συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη μεγαλειώδη απεργία που έγινε στην κατεχόμενη, από τα Ναζιστικά στρατεύματα, Αθήνα και ανάγκασε τους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους να ακυρώσουν τα σχέδια τους για επιστράτευση Ελλήνων εργατών που θα στέλνονταν στα εργοστάσια της ναζιστικής Γερμανίας.

Την απόφαση αυτή είχαν λάβει οι Γερμανοί από τις αρχές του 1943 εξαιτίας των απωλειών που είχαν σε προσωπικό και υλικό, μετά την αντεπίθεση που είχε εξαπολύσει ο Κόκκινος Στρατός. Η απόφαση οδήγησε στην εφαρμογή ενός εκτεταμένου σχεδίου πολιτικής επιστράτευσης στις κατεχόμενες από τον άξονα χώρες ώστε να αυξηθούν τα εργατικά χέρια στα εργοστάσια της Γερμανίας που παρήγαγαν στρατιωτικό υλικό.

Το σχέδιο αυτό έγινε γνωστό στην Ελλάδα και το εργατικό – λαϊκό κίνημα ρίχθηκε στη μάχη για την ακύρωση του σχεδίου από τις 24 Φλεβάρη ανταποκρινόμενο στην απεργία που προκήρυξε το ΕΑΜ. Από τις 24 Φλεβάρη και για 10 μέρες η Αθήνα συγκλονίζεται από διαδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαν καθημερινά περισσότεροι από 200.000 απεργοί. Στο διάστημα αυτό καταλαμβάνουν 2 φορές το υπουργείο Εργασίας και καίνε τους καταλόγους με ονόματα εργαζομένων προς επιστράτευση που είχε συντάξει η δοσιλογική κυβέρνηση. Οι διαδηλωτές έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τις δυνάμεις καταστολής των κατακτητών και της κατοχικής κυβέρνησης. Το αποκορύφωμα της σύγκρουσης εκδηλώνεται στις 5 Μάρτη, όταν και υπήρχε η πληροφορία, ότι η κυβέρνηση θα ανακοίνωνε το σχέδιο επιστράτευσης.  Οι εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτών αντιμετώπισαν την εγκληματική επίθεση της Αστυνομίας Πόλεων και της Χωροφυλακής που άφησε πίσω της δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Το αίμα των αγωνιστών έπνιξε τα σχέδια για επιστράτευση και ανάγκασε το ίδιο βράδυ το Δαμασκηνό να ανακοινώσει τη ματαίωση της επιστράτευσης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να δούμε τι έκανε εκείνη την περίοδο το κομμάτι της Ελληνικής αστικής τάξης που είχε παραμείνει στην Ελλάδα και δεν είχε φύγει, όπως πολλά από τα μέλη της στο εξωτερικό. Για αυτή, λοιπόν, την περίοδο ο καθηγητής Ιστορίας του ΑΠΘ Γ. Μαργαρίτης γράφει:

«Στις 4 Φεβρουαρίου 1943 οι γερμανικές οικονομικές αρχές έριξαν στο Χρηματιστήριο της Αθήνας 48.000 χρυσές λίρες και 1.250.000 χρυσά γαλ­λικά φράγκα. Επρόκειτο για ματωμένο χρυσάφι αρπαγμένο από τις χώρες που κατακτήθηκαν, από τις λεηλασίες και από τις περιουσίες των Εβραί­ων που είχαν σταλεί στα κρεματόρια. Οι ενδιαφερόμενοι δεν ασχολούνταν με το αίμα που έσταζε από αυτόν τον χρυσό. Τα λαμπερά νομίσματα έγι­ναν ανάρπαστα από όλους εκείνους οι οποίοι έβλεπαν να αυγατίζουν τα ει­σοδήματα τους σε δραχμές και επιθυμούσαν διακαώς να μετατρέψουν τα κέρδη τους σε κάτι πιο σταθερό: σε χρυσάφι. Στις 28 Φεβρουαρίου, αυτή η δια του χρυσίου αναγνώριση των υπηρεσιών που ο ελληνικός καπιταλι­σμός πρόσφερε στη Νέα Τάξη του ναζισμού επαναλήφθηκε: 63.000χρυ­σές λίρες έπεσαν στην αγορά. Στις 2 Μαρτίου ρίχτηκαν στην αγορά 33.000 ακόμα χρυσές λίρες, την επομένη, στις 3 Μαρτίου, δύο ημέρες πριν από το αιματοκύλισμα της Αθήνας, οι συνεργάτες των Γερμανών αμείφθηκαν δια του τρόπου αυτού με ακόμα 1.700.000 χρυσά γαλλικά φράγκα. Την ώρα που στους δρόμους της πρωτεύουσας οι διαδηλώσεις του ΕΑΜ πνίγονταν στο αίμα από τους κατακτητές και την Αστυνομία, αποτρέποντας την επι­κράτηση της δουλικής εργασίας, μερικοί είχαν άλλου τύπου ασχολίες: Με­τρούσαν το χρυσάφι που οι υπηρεσίες τους στον κατακτητή και η συμμε­τοχή τους στην καταλήστευση της ίδιας τους της χώρας και του λαού της, τους εξασφάλισαν».

Βλέπουμε, ότι η αστική τάξη της χώρας τη στιγμή που το εργατικό αντιστασιακό κίνημα πάλευε απέναντι σε Ναζί και ντόπιους συνεργάτες τους, οι αστοί της χώρας έκαναν αυτό που ξέρουν να κάνουν σε κάθε εποχή. Έβγαζαν λεφτά.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι η απεργία αυτή, αλλά και όλη η ιστορία του εργατικού κινήματος κατά τη διάρκεια της κατοχής, αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα για το τι πρέπει να κάνει σήμερα το εργατικό κίνημα ώστε να αντιμετωπίσει την επίθεση που δέχεται από το κεφάλαιο. Το παράδειγμα αυτό λέει ότι μόνο η μαζική οργάνωση στα ταξικά σωματεία και η δράση μέσα από αυτά μπορεί να θέσει τέλος στην επίθεση που δεχόμαστε και να ξεκινήσει την αντεπίθεση του εργατικού – λαϊκού κινήματος για την καλυτέρευση των όρων ζωής και δουλειάς των εργαζόμενων. 

Αν μπόρεσε σε συνθήκες κατοχής το οργανωμένο εργατικό κίνημα να ματαιώσει τα σχέδια των Ναζί και των συνεργατών τους ποιος αμφισβητεί ότι ένα αντίστοιχο κίνημα δεν μπορεί σήμερα να θέσει τέλος και να ανατρέψει τη βαρβαρότητα που βιώνουμε; 

Αν μπόρεσε το κίνημα να συντρίψει τους συνεργάτων των Ναζί, τους χίτες, τους ταγματασφαλίτες και τα υπόλοιπα καθάρματα, ποιος αμφισβητεί ότι ένα καλά οργανωμένο κίνημα αποτελεί την καλύτερη απάντηση στο μόρφωμα της Χρυσής Αυγής που στελεχώνεται από τα παιδιά και τα εγγόνια τους όπως πρόσφατα δήλωσε στη βουλή χρυσαυγίτης βουλευτής;