ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΑΓΧΟΣ: Τσακίζει την υγεία εκατομμυρίων εργαζομένων

Η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και η καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων μετατρέπουν σε μάστιγα τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία, ιδιαίτερα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης.

Από εργασιακό άγχος με σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική τους υγεία πάσχουν όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι ως αποτέλεσμα των εργασιακών συνθηκών, της ανασφάλειας, της ανεργίας, της ευελιξίας και της βίας στην εργασία, παράγοντες που επιδεινώνονται σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης. Τα παραπάνω προκύπτουν από χτεσινή ημερίδα που διοργάνωσε το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) του υπουργείου Εργασίας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με θέμα «Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία». Στην ημερίδα επιδιώχθηκε να αναδειχθούν τα λεγόμενα «κοινά συμφέροντα» ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζόμενους και προβλήθηκε η άποψη ότι οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι πλήττουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Η εκστρατεία του ΣΕΠΕ για την εκτίμηση και ενημέρωση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων θα επικεντρωθεί στους κλάδους της δημόσιας και ιδιωτικής Υγείας, των υπηρεσιών - κυρίως ξενοδοχεία και εστιατόρια - και των μεταφορών λόγω της αυξημένης συχνότητάς τους. Το εργασιακό άγχος επηρεάζει πάνω από 40 εκατ. εργαζόμενους στην ΕΕ.

Αποξένωση από την πραγματικότητα

Στον τρόπο που οργανώνεται η εργασία, στο εργασιακό περιβάλλον ως παθογένεια της ίδιας της εργασιακής δραστηριότητας αναφέρθηκε η Αλεξάνδρα Κορωναίου, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Οπως είπε, με τον τρόπο που οργανώνεται η εργασία χάνει την ουσία της, να δένει καθημερινά τον άνθρωπο με την πραγματικότητα. Χάνεται το ίδιο το νόημα της εργασίας και η ανθρώπινη ουσία που είναι οι άνθρωποι να ζουν και να δουλεύουν μαζί. Ετσι στην εργασία κυριαρχούν ολοένα η φθορά, η απελπισία.

Τόνισε ότι το εργασιακό περιβάλλον είναι πολύ πιο σημαντικό από την ατομική παθολογία του καθένα μεμονωμένα και ότι οι πιο αρνητικές και απαισιόδοξες προβλέψεις επιβεβαιώνονται με τον χειρότερο τρόπο στις πλούσιες καπιταλιστικές χώρες. Σχολιάζοντας τη θέση του ΣΕΠΕ για «θέσπιση ευέλικτου ωραρίου εργασίας και μέτρων φιλικών προς την οικογένεια», είπε πως αυτά τα δυο είναι ασυμβίβαστα καθώς τα ευέλικτα ωράρια ανατρέπουν τον βιορυθμό, την οργάνωση του εργάσιμου και οικογενειακού βίου.

«Πάνω από το 20% των εργαζομένων στην ΕΕ υποφέρει από κάποια ψυχική διαταραχή, κάτι που οφείλεται τόσο στο αυξημένο εργασιακό στρες, όσο και στην ανεργία», επισήμανε ο Βασίλης Μακρόπουλος από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. Εστιάζοντας στο ρόλο της οικονομίας, σημείωσε, πως η πίεση από την εργασία (σ.σ. παρομοίασε τους εργαζόμενους με βίδες) οδηγεί στην απομόνωση του ανθρώπου, του αφαιρεί τη σχέση με τη συλλογικότητα και την πραγματικότητα, ενώ τα κυρίαρχα συναισθήματα εργαζομένων και ανέργων είναι η απελπισία, η απόγνωση, η ανασφάλεια για το αύριο. Ιδιαίτερα οι μακροχρόνια άνεργοι παρουσιάζουν προβλήματα σωστής διάρθρωσης του χρόνου, περιορίζουν τις κοινωνικές επαφές και τους συλλογικούς στόχους. Οι τελευταίοι, τόνισε, προστατεύουν τους άνεργους από βαριές ψυχικές ασθένειες.

Σοβαρές παθήσεις από το εργασιακό άγχος

Ο φόρτος της εργασίας, η βία, η ευελιξία, η αβεβαιότητα, ο χαμηλός μισθός, η μη συμμετοχή του εργαζόμενου στο αποτέλεσμα της εργασίας του, ο ανταγωνισμός, οι συγκρουόμενες απαιτήσεις εργασιακού και ιδιωτικού βίου, οι συχνές εναλλαγές θέσεων εργασίας, η μονότονη και επαναλαμβανόμενη εργασία, η έλλειψη ρυθμού εργασίας, είναι οι κυριότεροι παράγοντες πρόκλησης εργασιακού άγχους.

Αυτό με τη σειρά του συνοδεύεται από μια σειρά νοσήματα, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν επίσημα στοιχεία, αφού δεν γίνεται καμία σχετική καταγραφή στα νοσοκομεία, στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας ή στους χώρους δουλειάς. Οπως ειπώθηκε, το εργασιακό άγχος συνδέεται με καρδιοαγγειακές παθήσεις, με εγκεφαλικά και εμφράγματα. Αλλες επιπτώσεις του μπορεί να είναι η κατάθλιψη, η έντονη και διαρκής κόπωση, η έναρξη του καπνίσματος, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και ψυχοφαρμάκων, διαταραχές στη διατροφή και τον ύπνο, μυοσκελετικές και δερματικές παθήσεις, άλγη και νευρολογικές εκδηλώσεις. Επίσης αναφέρθηκε ότι ο χρόνος εργασίας, η ανεργία ή περιστασιακή απασχόληση συνδέονται με το έμφραγμα του μυοκαρδίου.