Έχουν ξεσαλώσει.

Αναδημοσιεύουμε από την "Καθημερινή" ένα άρθρο ντροπή. Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ έχουν ξεσαλώσει. Επιχειρούν να μας πείσουν ότι η ευτυχία για τους εργαζόμενους θα έρθει μέσω της φτωχοποίησής τους. Μάλλον, βλέπουν ότι οι παπαριές που μας έλεγαν τόσα χρόνια περί ανάπτυξης και ευημερίας, μέσω της απελευθέρωσης αγορών και επαγγελμάτων δεν γίνεται πλέον να στηριχθεί σε βάσιμα επιχειρήματα, οπότε επιχειρούν να ωραιοποιήσουν το ζοφερό μέλλον που μας προετοιμάζουν. Πραγματικά το άρθρο είναι αποκαλυπτικό.

Εναλλακτικές λύσεις εν μέσω κρίσης
Οι συγκεντρώσεις σε σπίτια με παραγγελίες ντελίβερι αντικαθιστούν σιγά σιγά τις εξόδους, ενώ παρατηρείται αναβίωση του «κάν’ το μόνος σου»

Του Ηλια Mαγκλινη

Το κοριτσάκι κοιτάζει έκπληκτο σχεδόν τα ολοκαίνουργια παπούτσια του. Η πασίγνωστη φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου, τραβηγμένη αμέσως μετά την απελευθέρωση, εκφράζει με μοναδική λιτότητα την Ελλάδα της πενταετίας 1945 - 50. «Κάντε υπομονή δεκαπέντε χρόνια μέχρι να ανακάμψει η χώρα σας», μας είπε εσχάτως ο σύμβουλος του πρωθυπουργού, αν και οι Ελληνες εκείνης της μακρινής Ελλάδας περίμεναν πολύ περισσότερο, ουσιαστικά έως τη δεκαετία του '80. «Μακρινής», είπα; Πληθαίνουν τον τελευταίο καιρό οι κορώνες της καταστροφολογίας ότι θα επιστρέψουμε στη μιζέρια της δεκαετίας του '50. Ισως κάποιοι να λησμονούν ότι «ανέχεια» δεν σημαίνει απαραίτητα και μιζέρια· έστω όμως. Ζούμε τη βεβαιότητα μιας βασανιστικής αβεβαιότητας και την ίδια στιγμή βιώνουμε μεγάλες αλλαγές στην καθημερινότητά μας και ίσως ζήσουμε ακόμα πιο δραματικές - ή και απελευθερωτικές αλλαγές, γιατί όχι. Κάθε νόμισμα, εξάλλου, έχει δύο πλευρές και το ίδιο ισχύει και σε εποχές οικονομικής κρίσης.

Είναι βέβαια νωρίς ακόμα για να εξαγάγει κανείς ασφαλή συμπεράσματα, μια πρώτη όμως αναγνωριστική ματιά γύρω μας μάς αφήνει υπόνοιες ότι επιχειρήσεις όπως συνοικιακά σουβλατζίδικα, πιτσαρίες κ. ο. κ. δεν κάνουν βέβαια χρυσές δουλειές, αλλά, δεδομένου ότι οικογένειες και παρέες κλείνονται πιο συχνά σπίτι πλέον, οι παραγγελίες σε delivery συνηθίζονται πολύ - τουλάχιστον σε ό, τι αφορά τις επιχειρήσεις εκείνες που έχουν κερδίσει έναν κάποιο σεβασμό του κοινού.

Κάπως ανάλογα, επειδή οι βραδινές επισκέψεις σε φιλικά σπίτια έχουν αυξηθεί (σε αυτό έχει παίξει σημαντικό ρόλο, εκτός από την κρίση, και η απαγόρευση του καπνίσματος σε μπαρ και εστιατόρια), για να μην «πάμε με άδεια χέρια», μια στάση σε κάβα και κυρίως σε κάποιο ζαχαροπλαστείο επιβάλλεται.

Πολλοί υπέθεσαν ότι ορισμένα επαγγέλματα ξεχασμένα από τον χρόνο (μεταποιήσεις ενδυμάτων, μοδίστρες, τσαγκάρηδες κ. ά.) θα ωφεληθούν από την κρίση: όπως το κοριτσάκι του 1945 στη φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου, για το οποίο τα καινούργια παπούτσια ήταν κάτι μοναδικό, για τον σημερινό Ελληνα της δεκαετίας του 2010 ίσως παύσει σιγά σιγά να είναι τόσο αυτονόητο το «χαλάει κάτι - αγοράζω ένα καινούργιο», που κυριάρχησε στην εποχή της επίπλαστης ευμάρειας. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πια οι φθηνοί τσαγκάρηδες και οι μοδίστρες του '50 και του '60. Το να ράψεις ένα ρούχο ή να επιδιορθώσεις ένα παπούτσι συνεχίζει να μην είναι μία και τόσο συμφέρουσα επιλογή, ειδικά όταν έχεις αλυσίδες καταστημάτων μαζικής και φθηνής ένδυσης. Ισως χρειάζεται πολύς χρόνος για να περάσει στον μέσο Ελληνα και τη μέση Ελληνίδα η νοοτροπία της μη αντικατάστασης ενός προϊόντος, αλλά η επιδιόρθωσή του.

Στο ντιβάνι

Κατά τους πρώτους μήνες του 2010, όταν φούντωσαν οι συζητήσεις περί κρίσης και ένα πρώτο κύμα πανικού και κατάθλιψης σάρωσε πολλά σπίτια, ακούστηκε ευρέως ότι οι ψυχίατροι - ψυχαναλυτές, οι ψυχολόγοι κ. λπ. αύξησαν τα έσοδά τους. Υπάρχει μια υπερβολή εδώ· εξάλλου, όσοι κατέφυγαν σε ψυχαναλυτικά ντιβάνια και ηρεμιστικά με συνταγή ήταν απλώς μια σπασμωδική κίνηση που δεν είχε συνέχεια. Η ψυχανάλυση έχει διάρκεια και, φυσικά, κοστίζει πολύ.

Μπορεί λοιπόν ζαχαροπλάστες, ντελιβεράδες ή ψυχολόγοι να είδαν μια κάπως πιο θετική πλευρά της κατάστασης, μένει όμως να δούμε τι βάθος και πόση διάρκεια θα έχει αυτό, ειδικά μέσα στο κρίσιμο 2011.

Σε μια δύσκολη περίοδο σαν τη σημερινή, αναπόφευκτα επιχειρηματίες και καταναλωτές θα στραφούν σε εναλλακτικές λύσεις. Για παράδειγμα, ορισμένες επιχειρήσεις που λειτουργούν αποκλειστικά διαδικτυακά, με δεδομένο ότι έχουν λιγότερα λειτουργικά έξοδα, ενοίκια κ. λπ., έχουν σημαντικό πλεονέκτημα απέναντι σε καταστήματα με «φυσική παρουσία» αλλά κατεβασμένα τα στόρια και το «ενοικιάζεται» κολλημένο πάνω τους.

Οι εξαιρετικά φθηνές λύσεις σε μια ευρεία κλίμακα με είδη σπιτιού -τα οποία προωθούνται και με ένα πνεύμα do-it-yourself- προσδίδουν επίσης ένα καλό αβαντάζ. Για την ακρίβεια, το do-it-yourself πνεύμα δείχνει να αναβιώνει και να είναι πιο επίκαιρο από ποτέ σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Ανδρες αγοράζουν εργαλεία και δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους ως μάστορες και γυναίκες επιστρέφουν δειλά δειλά σε ραπτομηχανές. Αν μη τι άλλο, ξεδίνεις, ο χρόνος κυλάει, ενώ αισθάνεσαι και πιο δημιουργικός σε μια εποχή που σε θέλει παγωμένο από τον φόβο και την αγωνία. Και αυτό δεν είναι λίγο.