Ο Ρουσώ, οι μετανάστες και το μίσος για τη δημοκρατία

Αναδημοσιεύουμε από το www.aristerovima.gr ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της Φωτεινής Βάκη (διδάσκει Φιλοσοφία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο), για το μεταναστευτικό και το πανεπιστημιακό άσυλο. 

Τρεις αιώνες περίπου αργότερα στις 25 Γενάρη 2011 ένας ομοεθνής και ομότεχνος του Ρουσώ, ο Ζακ Ρανσιέρ μιλούσε για την εποχή μας ως εποχή του «μίσους για τη δημοκρατία». Διότι τι άλλο είναι η δημοκρατία, γράφει, παρά μια έλλειψη διάκρισης, η εξουσία (οξύμωρον) μιας συνέλευσης ίσων. Μια διακυβέρνηση άναρχη η οποία δεν θεμελιώνεται σε τίποτε άλλο εκτός από την απουσία κάθε τίτλου διακυβέρνησης. Την ίδια ώρα τριακόσιοι μετανάστες είχαν καταλάβει την Νομική Σχολή και διεκδικούσαν να πάψουν να είναι άνθρωποι-σκιές καταφεύγοντας στο ύστατο μέσο: την απεργία πείνας. «Η μετατροπή του Πανεπιστημίου σε καταυλισμό μεταναστών υπερβαίνει τα όρια της ανοχής», δήλωσε οργισμένη η Υπουργός Παιδείας.

Μιαροί και μολυσμένοι οι μετανάστες, χωρίς χαρτιά, στέγη και ελπίδα καταρρακώνουν και προσβάλλουν την εικόνα του Πανεπιστημίου που ονειρεύεται η κυρία Υπουργός. Οι απέλπιδες και ανέστιοι δεν έχουν θέση μέσα στο πανεπιστήμιο των μάνατζερ και των επιχειρήσεων που θα θεραπεύει όχι πλέον τις επιστήμες αλλά το αδηφάγο παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο και την αγορά που καταβροχθίζει ζωές, αξιοπρέπεια και όνειρα. Ούτε όμως ο Ρουσώ και ο Ρανσιέρ θα χωρούσαν σε τούτο το Πανεπιστήμιο. Μια «παραφωνία» ή ένα «φάλτσο» θα ήταν στις εποχές του άσβεστου μίσους για την δημοκρατία. Άλλωστε πόσα χρήματα μπορεί να αποφέρει ένα project με θέμα την ισότητα, την ελευθερία, την δημοκρατία και την κριτική; Πόσο προσοδοφόρο μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα που προάγει την αμφισβήτηση του ισχύοντος;

Το κτίριο της Νομικής είναι ένα από τα τελευταία σύμβολα αντίστασης. Έδωσε άσυλο και φωνή σε φοιτητές και εργάτες, έγινε το πρώτο κέντρο του αντι-δικτατορικού αγώνα και απτό παράδειγμα του Πανεπιστημίου ως εργαστηρίου οραμάτων, ιδεών, συζητήσεων, φαντασίας που κοινωνούνται στην πόλη και δεν μένουν κεκλεισμένων των θυρών ενός παραγωγικού πλην αποστειρωμένου και αντιδημιουργικού «κέντρου εκπαίδευσης» αλλά όχι παιδείας.

Στο Πανεπιστήμιο που ονειρεύεται η κ. Υπουργός και τα think tank της που θα πλαισιώσουν ενδεχομένως τα νέα Συμβούλια Διοίκησης θα πρέπει να αποβληθούν δια παντός όχι μόνο οι μιαροί μετανάστες αλλά και κάθε μνημονικό ίχνος. Να σβηστούν τα συνθήματα και η ιστορία. Τα σύμβολα και οι υπομνήσεις εξεγέρσεων και αγώνων για ένα καλύτερο κόσμο. Άλλωστε η ιστορία ξαναγράφεται εκ νέου χωρίς ΕΑΜ και Πολυτεχνεία και στα σχολεία έγινε προαιρετικό μάθημα. Όσον αφορά τους μετανάστες, ας τους περιβάλλουμε με τη θαλπωρή που μας υπέδειξε η τόσο δημοφιλής στις εποχές της παγκοσμιοποίησης αλλά όχι διεθνισμού ή –έστω κοσμοπολιτισμού- πολυπολιτισμικότητα που θυμίζει την συμπάθεια που υποκρύπτει τον οίκτο του Διαφωτισμού απέναντι στους «ευγενείς άγριους» και «εξωτικούς». Ας σεβαστούμε την «διαφορά» τους αλλά μακρυά από μας ιδέες πολιτικής ισότητας.

Δεν χωρούν οι μετανάστες στο νέο Πανεπιστήμιο του ΔΝΤ και των μνημονίων. Τυφλοπόντικες της πόλης, ας κρυφτούν στα γκέτο της. Μπορεί να κοιμηθούν και στους σκουπιδοτενεκέδες και να τους περισυλλέξει κάποιο απορριματοφόρο την επόμενη μέρα. Να ταφούν σε κάποια χωματερή. Τι διαφορά άλλωστε έχουν οι μετανάστες από τα σκουπίδια;