Οι ρίζες της κρίσης

Αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Ρούσσου Βρανά από "ΤΑ ΝΕΑ" στο οποίο αναλύει με πολύ απλό τρόπο τα αίτια της κρίσης που βιώνουμε. Ο συγκεκριμένος αρθρογράφος αποτελεί μια όαση στον αστικό τύπο.

Οι ρίζες της οικονοµικής κρίσης µοιάζουν µε τις ρίζες ενός µεγάλου δέντρου. Οσοι δεν θέλουν να τις ψάξουν πραγµατικά, καµώνονται πως σκάβουν ακόµη. Αυτό έχει συµβεί µε πολλούς οικονοµολόγους του συστήµατος µέχρι τώρα. Ο Ρόµπερτ Ράιχ δεν χρειάστηκε να σκάψει βαθιά. Απλώς είδε και είπε το προφανές. Πρώην υπουργός του Μπιλ Κλίντον, δηλώνει απερίφραστα στο τελευταίο βιβλίο του «Η επόµενη µέρα» πως οι πραγµατικές ρίζες της κρίσης βρίσκονται στη διεύρυνση των ανισοτήτων. 

Η σκέψη του είναι απλή. Και ξεκάθαρη. «Η µαζική παραγωγή είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από µια µαζική κατανάλωση», γράφει. «Και αυτή η µαζικήκατανάλωση απαιτεί µια τέτοια διανοµή του πλούτου, η οποία να εξασφαλίζει στους ανθρώπους µια αγοραστική δύναµη αντίστοιχη µε την ποσότητατων αγαθών και τωνυπηρεσιών που παρέχει ο παραγωγικός µηχανισµός. Αντί να εξασφαλιστεί µια τέτοια διανοµή ,µια γιγαντιαία ρουφήχτρα κατάπιε ένα µεγάλο µέρος του παραγόµενου πλούτου, που κατέληξε σε λιγοστά χέρια. Σε αυτά συσσωρευόταν το κεφάλαιο. Στερώντας όµως από τη µάζα των καταναλωτών µια επαρκή αγοραστική δύναµη, οι ίδιοιοι κεφαλαιούχοι στέρεψαν τηζήτηση, η οποία θα τους έδινε το κίνητρο γιανα επανεπενδύσουν τα κεφάλαιά τους. Ετσι, όπωςσε µια παρτίδα πόκερ όπου οι µάρκες συγκεντρώνονταισε ολοένα και λιγότερους παίκτες, ολοένα και περισσότεροι δεν µπορούσαν πια να συνεχίσουν την παρτίδαπαρά µονάχα µε δανεικά. Οταν η πίστωσή τουςεξαντλήθηκε, τελείωσε και η παρτίδα». Με δυο λόγια, ο Ρόµπερτ Ράιχ περιγράφει µια κλασική κρίση υπερσυσσώρευσης του πλούτου. Και προτείνει τη διόρθωση αυτής της ανισορροπίας µε αύξηση της φορολογίας στα πολύ υψηλά εισοδήµατα και ενίσχυση τωνχαµηλών εισοδηµάτων. Το αντίθετο δηλαδή από αυτό που συµβαίνει σήµερα στην Ευρώπη.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιµένουν να µειώνουν τον φόρο επιχειρήσεων, ενώ αυξάνουν τα φορολογικά βάρη των εργαζοµένων. Αρχικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ορίσει τον φόρο επιχειρήσεων στο 45%. Μετά το 1992 και το Μάαστριχτ, µειώθηκε στο 30%. Σήµερα βρίσκεται γύρω στο 23%. Η συµβολή του κόσµου της εργασίας στους κρατικούς προϋπολογισµούς αυξάνεται διαρκώς. Σήµερα, ο φόρος εισοδήµατος αντιστοιχεί στο 40% των κρατικών εσόδων. Και ο φόρος κατανάλωσης προσθέτει σε αυτά άλλα 25%. Οµως, η συµµετοχή του φόρου επιχειρήσεων δεν ξεπερνά το 15%. Με συνέπεια τη συνεχή διεύρυνση των ανισοτήτων. «Το εισοδηµατικό χάσµα είναι σήµερα µεγαλύτερο από όσο ήταν πριν από τη σύγχρονη εποχή», λέει ο συγγραφέας Γκόραν Θέρµπορν. «Τα κορυφαία στελέχη των 100 µεγαλύτερωνεπιχειρήσεων του χρηµατιστηρίου του Λονδίνου έχουνπολύ µεγαλύτερα εισοδήµατα από όσα είχαν οι άγγλοι βαρόνοι του δεκάτου εβδόµου αιώνα».

Το όργιο της υποφορολόγησης των µεγάλων επιχειρήσεων και των πλούσιων και της υπερφορολόγησης των εργαζοµένων εξηγεί γιατί το σύστηµα πέφτει απόκρίση σε κρίση. Και δικαιώνει τον υπότιτλο του βιβλίου του Ρόµπερτ Ράιχ: «Χωρίς µείωση των ανισοτήτων, δεν υπάρχει διέξοδος από την κρίση!».