Το γυναικείο στοιχείο της επανάστασης

Με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα της γυναίκας βρήκαμε στο www.antinews.gr μια αναφορά (με πηγή το περιοδικό Time) σε γυναίκες σύμβολα.

Vilma Lucila Espín, Κούβα

Πολλοί από τους ηγέτες της κουβανικής επανάστασης ήταν μέλη εκείνης ακριβώς της λατινοαμερικανικής ελίτ, που ο λαός πάλεψε για να ανατρέψει. Σχεδόν όλοι τους ήταν άνδρες, και προέρχονταν από μια ανώτερη τάξη. Ο Fidel Castro ήταν δικηγόρος, ο Ernesto “Che” Guevara γιατρός, κ.ο.κ.

Το πνεύμα όμως της επανάστασης βρίσκεται ριζωμένο στην ιστορία της «πρώτης κυρίας» της κουβανικής εξέγερσης, της Vilma Espín.

Ο πατέρας της ήταν ο νομικός σύμβουλος της εταιρίας Bacardi, η οποία εφάρμοζε επιχειρηματικές πολιτικές, που σύμφωνα με τον Castro και το κίνημα που ηγούνταν, αντιμετώπιζαν το νησί του σαν μια παιδική χαρά για τους Γιάνκιδες.

Αφού σπούδασε χημικός μηχανικός, με ένα χρόνο στο αμερικανικό ΜΙΤ, η Espín πήρε τα όπλα εναντίον της δικτατορίας του Batista, και έτσι κατέρριψε το μύθο που ήθελε τις γυναίκες της Καραϊβικής να είναι χαμηλών τόνων και υποταγμένες. Σε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις της φορούσε στρατιωτικές φόρμες εργασίας.

Angela Davis, ΗΠΑ

Όταν ήταν 26 ετών, η Angela Davis ήταν ήδη λόγια, πολιτική ακτιβίστρια, και είχε μπει στη λίστα των πλέον καταζητούμενων του αμερικανικού FBI.

Οι επαναστατικές της ρίζες ανάγονται στην παιδική της ηλικία, όταν ζούσε στον φυλετικά διαχωρισμένο αμερικανικό Νότο, και πιο συγκεκριμένα στη πόλη Birmingham της Alabama. Σπούδασε για ένα χρόνο στη Σορβόννη και επέστρεψε σε μια Αμερική που σπαράσσονταν από φυλετικές διακρίσεις και διαμάχες.

Έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ήταν μέλος τόσο διάφορων φοιτητικών παρατάξεων, όσο και των περιβόητων «Μαύρων Πανθήρων», αλλά και του αμερικανικού κομμουνιστικού κόμματος. Η εμπλοκή της στον ακτιβισμό της κόστισε τη θέση λέκτορα που κατείχε στο πανεπιστήμιο UCLA. Παρόλα αυτά, η Davis συνέχισε να υποστηρίζει τους Πάνθηρες. Στη δίκη τριών από αυτούς που κατηγορούνταν για τον φόνο ενός δεσμοφύλακα, έγινε μια αποτυχημένη απόπειρα απόδρασης, που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο ενός ομοσπονδιακού δικαστή. Η Davis κατηγορήθηκε ότι είχε προμηθεύσει στους Πάνθηρες τα όπλα για την απόπειρα. Κατάφερε να διαφύγει, αλλά το FBI εξαπέλυσε άγριο και επίμονο ανθρωποκυνηγητό για να τη βρει. Όσο ζούσε ως παράνομη, οι φυλετικές συγκρούσεις στην Αμερική είχαν κλιμακωθεί, και παράλληλα είχε δημιουργηθεί ένα ολόκληρο κίνημα υπέρ της.

Τελικά, συνελήφθη στη Νέα Υόρκη, αλλά αθωώθηκε το 1972. Παρά τη σφοδρή αντίδραση του τότε κυβερνήτη της Καλιφόρνιας Ronald Reagan, η Davis επέστρεψε στη πανεπιστημιακή της καριέρα σε διάφορα πανεπιστήμια της Καλιφόρνιας, και σήμερα διδάσκει στο πανεπιστήμιο της Santa Cruz. Έχει συγγράψει αρκετά βιβλία, μεταξύ των οποίων τα Women, Culture and Politics (1988) and Are Prisons Obsolete? (2003).

Corazon Aquino, Φιλιππίνες

Μια γυναίκα που αρέσκονταν να αυτοχαρακτηρίζεται ως μια απλή νοικοκυρά, είναι αυτή που ηγήθηκε της λαϊκής επανάστασης του 1986, η οποία ανέτρεψε τον Ferdinand Marcos, μετά από 20 χρόνια δεσποτικής του εξουσίας.

Το ταξίδι αυτό της Aquino, από σύζυγο βουλευτού σε πρόεδρο της Δημοκρατίας, ξεκίνησε το 1983, όταν ο σύζυγός της Benigno Aquino, που επέστρεψε από την αυτοεξορία του για να θέσει υποψηφιότητα εναντίον του Marcos, δολοφονήθηκε στο αεροδρόμιο λίγο μετά τη προσγείωση του αεροπλάνου που τον μετέφερε.

Μόλις ο Marcos προκήρυξε αιφνιδιαστικές εκλογές, η Corazon έβαλε υποψηφιότητα. Αν και ο δικτάτορας ισχυρίστηκε εκλογική του νίκη, η Corazon ηγήθηκε μιας ειρηνικής επανάστασης σε ολόκληρη τη πάμφτωχη νησιωτική χώρα.

Στις δυο εβδομάδες που διήρκεσε η αντιπαράθεση, ο λαός τάχθηκε με το μέρος της, ώσπου στο τέλος την υποστήριξε και ο στρατός. Έτσι η Aquino ανέλαβε τη προεδρία της χώρας, μόλις παραιτήθηκε ο Marcos.

Παρά τις διάφορες απόπειρες πραξικοπήματος εναντίον της, και παρά τις κατηγορίες για διαφθορά, η Aquino έφερε τη δημοκρατία στη χώρα, και ένα Σύνταγμα το οποίο περιορίζει τις εξουσίες του προέδρου.

Τελικά αποχώρησε από το αξίωμα το 1992, αν και συνέχισε να εκδηλώνεται δημόσια, όποτε θεωρούσε πως κινδυνεύει η δημοκρατία στις Φιλιππίνες.

Πέθανε το 2009, και παραμένει σύμβολο των ειρηνικών λαϊκών κινημάτων.

Tawakul Karman, Υεμένη

Η 32χρονη μητέρα τριών παιδιών, και πρόεδρος της οργάνωσης Γυναίκες Δημοσιογράφοι Χωρίς Αλυσίδες της Υεμένης, μιας ομάδας που μάχεται για την ελευθερία της έκφρασης και τα ανθρώπινα δικαιώματα, πρέπει να χάρηκε ιδιαίτερα με τις εξεγέρσεις των λαών της Τυνησίας και της Αιγύπτου.

Ο δικός της αγώνας εναντίον του προέδρου της Υεμένης Ali Abdullah Saleh, που βρίσκεται στην εξουσία από το 1978, ξεκίνησε πολύ πιο πριν.

Η Karman διαδηλώνει μπροστά από το πανεπιστήμιο Sana’a, της πρωτεύουσας της χώρας, κάθε Τρίτη, από το 2007.

Επιμένει να διεκδικεί την αλλαγή με ειρηνικά μέσα. Παρόλα αυτά, έχει συλληφθεί αρκετές φορές, με τελευταία τον περασμένο Ιανουάριο, όταν είχαν ξεσπάσει αυθόρμητες διαδηλώσεις στην Υεμένη, μια χώρα όπου το 40% των κατοίκων (23 εκατ.) ζουν με λιγότερο από $2 την ημέρα.