Η τελευταία ελπίδα πριν από τη χρεοκοπία

Πέτρου Παπακωνσταντίνου - Καθημερινή

Με την ψήφο εμπιστοσύνης από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση ενδεχομένως κέρδισε λίγο πολιτικό χρόνο - αν και αυτό μένει να αποδειχθεί στην ψηφοφορία για το Μεσοπρόθεσμο. Σε κάθε περίπτωση, ο πρωθυπουργός συνειδητοποιεί ότι βγήκε τραυματισμένος από τις περιπέτειες των τελευταίων ημερών και ότι η κοινωνική ατμόσφαιρα παραμένει επικίνδυνα τεταμένη, γεγονός που τον υποχρεώνει να αναζητήσει κάποιου είδους πολιτική εκτόνωση. Από εδώ και η εξαγγελία δημοψηφίσματος για αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, ένας ελιγμός με μικρές πιθανότητες επιτυχίας. Τα πλήθη που διαδηλώνουν, αγωνιώντας για τις δουλειές, τους μισθούς και τις συντάξεις τους, δύσκολα θα χορτάσουν με λαϊκίστικες εξαγγελίες, όπως η μείωση των βουλευτών από 300 σε 200. Το μόνο δημοψήφισμα που θα είχε νόημα και το οποίο η κυβέρνηση για προφανείς λόγους δεν θα αποτολμήσει, είναι εκείνο που θα έθετε στους ψηφοφόρους το πραγματικό δίλημμα: «Εγκρίνετε το Μνημόνιο και το Μεσοπρόθεσμο ή μας εξουσιοδοτείτε να προχωρήσουμε σε προσωρινή αναστολή πληρωμών του δημοσίου χρέους, με στόχο την αναδιαπραγμάτευση για τη διαγραφή μεγάλου μέρους του»;

Ουδείς εχέφρων άνθρωπος μπορεί να ισχυριστεί ότι η αναστολή πληρωμών είναι δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλα. Οταν όμως ο φαύλος κύκλος «δάνεια για αποπληρωμή του χρέους -Μνημόνια που προκαλούν ύφεση και μεγαλώνουν το χρέος- νέα δάνεια και νέα Μνημόνια», οδηγεί τη χώρα σε κοινωνική Φουκουσίμα, το επιχείρημα του «μονόδρομου» μένει έωλο. Οι διεθνείς αγορές προεξοφλούν τη χρεοκοπία, όπως κραυγάζουν καθημερινά τα spreads και οι οίκοι αξιολόγησης. Την ίδια γνώμη έχει η συντριπτική πλειονότητα των αναλυτών και των ανθρώπων του χρήματος. Μόνο οι Ευρωπαίοι πολιτικοί υποκρίνονται ότι δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται, επιδιώκοντας απλά να κερδίσουν χρόνο μέχρις ότου οι τράπεζές τους «παρκάρουν» τα τοξικά ελληνικά ομόλογα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Προχθές, η Επιτροπή Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ επέκρινε «τις πολιτικές λιτότητας, όπως αυτές που υιοθετούνται στην Ελλάδα και την Ισπανία, διότι απειλούν την απασχόληση και θέτουν σε κίνδυνο την ανάκαμψη». Χθες, ο νομπελίστας οικονομολόγος Αμάρτια Σεν αποδοκίμασε τις πολιτικές που επιβάλλονται στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι «σκοτώνουν τη χήνα που γεννά τα χρυσά αβγά της οικονομικής ανάπτυξης». Κι όπως τονίζει ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Σταθάκης, ακόμη και στην εντελώς φανταστική περίπτωση που η κυβέρνηση θα κατάφερνε, με αίμα και δάκρυα, να μηδενίσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού, η Ελλάδα θα λύγιζε και πάλι κάτω από το συντριπτικό βάρος ενός χρέους που ήδη βρίσκεται στο 154% του ΑΕΠ και κινείται προς το 190% έως 200%.

Λέγεται ότι χωρίς νέα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ, η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να πληρώνει μισθούς και συντάξεις. Λάθος. Τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού είναι 55,6 δισ., ενώ οι συνολικές δαπάνες για μισθούς και συντάξεις 19,8 δισ.. Οι πλούσιοι εταίροι δεν δίνουν ρευστό στην κυβέρνηση για να πληρώνει τους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά για να καταβάλει τα προβλεπόμενα στις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, όπως αναγνώριζε την Τρίτη το κύριο άρθρο των New York Times.

Με άλλα λόγια, η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί υποχρεώνουν τους δικούς τους εργαζόμενους να χρηματοδοτήσουν τις δικές τους τράπεζες με διάμεσο την Ελλάδα. Αλλωστε, δεν μας κάνουν δώρα, απλώς μας δανείζουν με βαρύ επιτόκιο, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου που κατέθεσε η κυβέρνηση, μόνο οι τόκοι που θα κληθούμε να καταβάλουμε του χρόνου στους δανειστές μας (χωρίς τα χρεολυσία) ισοδυναμούν, περίπου, με τη συνολική δαπάνη για μισθούς και συντάξεις, ενώ την επταετία 2009- 2015 θα κληθούμε να πληρώσουμε αθροιστικά για τόκους 131,35 δισ., δηλαδή 21 δισ. παραπάνω από το συνολικό δάνειο του «πακέτου διάσωσης»!

Στο μεταξύ, ο μύθος που θέλει την Ελλάδα μοναδικό μαύρο πρόβατο της Δύσης (και τον οποίο αναπαράγουν μαζοχιστικά αρκετοί Ελληνες πολιτικοί) καταρρέει, καθώς το δημόσιο χρέος αναδύεται ως εκρηκτικό, παγκόσμιο πρόβλημα. Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), το 2010 το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν: Γερμανία και Βρετανία 83%, ΗΠΑ και Γαλλία 92%, Ελλάδα 123%, Ιταλία 127% και Ιαπωνία 197%. Για το 2020 οι προβλέψεις ήταν: Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία και ΗΠΑ 150%, Βρετανία 200% και Ιαπωνία… 300%!

Υπό αυτό το πρίσμα, ακούγεται βάσιμη η κριτική του Αμερικανού οικονομολόγου Μαρκ Ουάισμπροτ, ο οποίος, από τις στήλες του βρετανικού Guardian, υποστήριξε ότι «η ελληνική κυβέρνηση διαθέτει μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη από όση έχει χρησιμοποιήσει» και κατέθεσε την εξής ενδιαφέρουσα πρόταση: «Να προχωρήσει σε μορατόριουμ καταβολής των τόκων, οι οποίοι ανέρχονται ήδη σε 6,6% του ΑΕΠ (ένα τεράστιο μέγεθος, το οποίο προβλέπεται να γίνει 8,6% το 2014, ενώ η καταχρεωμένη Αμερική, παρά τον τεράστιο θόρυβο για το χρέος της, καταβάλλει μόλις το 1,4% του ΑΕΠ). Ετσι θα απελευθέρωνε σημαντικά κονδύλια για ένα σοβαρό αναπτυξιακό πρόγραμμα, καθώς θα ξεκινούσε διαπραγματεύσεις με τις ευρωπαϊκές αρχές για την αναπόδραστη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους». Ακούει κανείς;