Αρχές του 2012, ώρα μηδέν για τον δανεισμό της Ελλάδας

Σωτήρης Νίκας - Καθημερινή

Tο αργότερο στις αρχές του 2012 η Eλλάδα θα πρέπει να γυρίσει στις αγορές, θέλοντας και μη. Oι όροι της συμφωνίας που υπέγραψε η κυβέρνηση με το Διεθνές Nομισματικό Tαμείο (ΔNT), την Kομισιόν και την Eυρωπαϊκή Kεντρική Tράπεζα (EKT), είναι δεσμευτικοί και αυστηροί.

H χώρα θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσει μόνη της το 75% (25,1 δισ. ευρώ) των ομολόγων που λήγουν το 2012 (33,4 δισ. ευρώ). Δηλαδή, η οικονομική βοήθεια θα υπάρχει, αλλά δεν θα είναι ο μοναδικός τρόπος χρηματοδότησης της χώρας, όπως είναι τώρα.

Θα είναι περισσότερο «επικουρικού χαρακτήρα» και θα καλύπτει οριακά τις λήξεις των ομολόγων, αφού αυτές θα ανέλθουν στα 24 δισ. ευρώ.

H κατάσταση αυτή είναι και ο λόγος που αρκετοί διεθνείς αναλυτές εμμένουν στην άποψη ότι, αργά ή γρήγορα, η Eλλάδα θα χρειαστεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της. Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι αυτό θα συμβεί προς τα τέλη του 2011, οπότε και η χώρα θα πρέπει να ξαναγυρίσει στις αγορές με ένα δημόσιο χρέος που θα βρίσκεται στο 145,1% του AEΠ, ενώ θα αναμένεται νέα αύξησή του τόσο το 2012, όσο και το 2013. Για τον λόγο αυτό και έχουν χαρακτηρίσει τον μηχανισμό στήριξης της Eλλάδας ως μία απλή «παράταση ζωής» και τίποτε άλλο.

Οι δύο βασικότερες μορφές αναδιάρθρωσης χρέους είναι η επιμήκυνσή του (να πληρωθούν αργότερα από ό,τι κανονικά λήγουν τα ομόλογα) και το «κούρεμα» (δηλαδή, να πληρωθούν λιγότερα από ό,τι κανονικά θα έπρεπε).

Αν και στο Μνημόνιο Συνεννόησης αναφέρεται ότι οι προβλέψεις των δανειακών αναγκών και του μεγέθους της χρηματοδότησης μπορεί να αναθεωρηθούν, αξίζει να δούμε τι έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση για κάθε ένα από τα χρόνια που θα λαμβάνει την οικονομική βοήθεια:

1. Το 2010, προβλέπεται ότι η Ελλάδα θα δεχτεί βοήθεια 38 δισ. ευρώ και κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου θα αντλήσει από μόνη της 8 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της αναχρηματοδότησης των εντόκων γραμματίων.

2. Την επόμενη χρονιά (2011) και πάλι δεν προβλέπεται ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) να εκδώσει ομόλογα. Ωστόσο, θα πρέπει να εκδώσει έντοκα γραμμάτια ύψους 17 δισ. ευρώ, με την Ελλάδα να αντλεί από τον μηχανισμό στήριξης άλλα 40 δισ. ευρώ.

3. Το 2012, ξεκινάει εκ νέου ο δανειακός «Γολγοθάς» της χώρας, καθώς θα πρέπει ξαφνικά να ξαναβγεί στις αγορές, με την ελπίδα πως όλα θα έχουν πάει «καλά» μέχρι τότε. Δηλαδή, όλα τα μέτρα που έχουν ληφθεί, να έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα, να έχουν προωθηθεί οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και φυσικά οι εξελίξεις αυτές να έχουν αναγνωριστεί από τις αγορές, έτσι ώστε να έχουν μειωθεί το κόστος δανεισμού του Δημοσίου και τα spreads (διαφορά απόδοσης των ελληνικών ομολόγων από τα αντίστοιχα γερμανικά) των ομολόγων.

Εκείνη τη χρονιά, το Δημόσιο θα πρέπει να δανειστεί από τις αγορές 25,1 δισεκ. ευρώ μέσω ομολόγων και άλλα 18 δισεκ. ευρώ μέσω γραμματίων, ενώ από ΔΝΤ και Ευρώπη θα αντλήσει 24 δισεκ. ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, η χώρα θα δανειστεί 67,1 δισεκ. ευρώ.

Ωστόσο, οι λήξεις του 2012 ανέρχονται σε περίπου 33,4 δισ. ευρώ και των γραμματίων σε περίπου 17 δισ. ευρώ, ενώ αν το έλλειμμα μειώνεται βάσει του προγραμματισμού που υπάρχει αυτή τη στιγμή, θα είναι περίπου 15 δισ. ευρώ. Συνολικά, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα ανέλθουν στα 65,4 δισ. ευρώ. Φαίνεται ότι έχει προβλεφθεί και ένα μικρό «αβάντζο» σε περίπτωση που υπάρξει κάποια μικρή απόκλιση στο έλλειμμα.

4. Η συμφωνία αναλύει το δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2013. Στο διάστημα αυτό, το υπουργείο Οικονομικών καλείται να έχει δανειστεί από τις αγορές 17,4 δισεκ. ευρώ μέσω ομολόγων και 8 δισεκ. ευρώ μέσω γραμματίων. Το ΔΝΤ και οι χώρες της Ευρωζώνης θα δίνουν τις τελευταίες δόσεις της βοήθειας, που θα φτάσουν τα 8 δισεκ. ευρώ.