Κλοσάρ νέου τύπου στις ελληνικές πόλεις

Ελευθεροτυπία

Νέοπτωχοι και νεοάστεγοι. Είναι οι νεές κοινωνικές ομάδες που συναντούν τα στελέχη μη κυβερνητικών οργανώσεων στα αστικά κέντρα. Δεν μπορούν να τους καταμετρήσουν, αλλά μιλούν για ποιοτικά χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν από το προφίλ των ανθρώπων που κατέφευγαν παλαιότερα στις υπηρεσίες τους για βοήθεια. 

Οι δρόμοι της Αθήνας έχουν γεμίσει με ανθρώπους που αδυνατούν να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες για στέγη και φαγητό Στον κοινωνικό ξενώνα αστέγων του Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα, απευθύνονται πλέον όλο και περισσότερες οικογένειες Ελλήνων, που αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα, μακροχρόνια άνεργοι αλλά και πάρα πολλοί μετανάστες. «Η ψαλίδα της φτώχειας έχει ανοίξει και έχει συμπεριλάβει τα μεσαία στρώματα και ειδικά ανθρώπους που έχουν πάρει δάνεια και δεν μπορούν τώρα να τα αποπληρώσουν», εκτιμά η Δώρα Σταθοπούλου, τομεάρχης κοινωνικής πρόνοιας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. «Μας εντυπωσιάζει, όμως, και η αύξηση των οικογενειών -όχι μόνο μεταναστών αλλά και Ελλήνων. Πολλές είναι μονογενεϊκές οικογένειες με αρχηγό τη μητέρα. Ολο και πιο συχνά έχουμε και νέους ανθρώπους που βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς δουλειά και δεν είχαν αποταμιεύσεις ή υποστηρικτικό περιβάλλον. Δεν είναι άνθρωποι που στηρίζονται σε προνοιακές παροχές, δεν έχουν το προφίλ του κλοσάρ που γνωρίζουμε. Μένουν για μικρό διάστημα, και μόλις σταθούν στα πόδια τους βρίσκουν μια δουλειά και φεύγουν».

Η ίδια η οργάνωση του Ερυθρού Σταυρού έχει επηρεαστεί πάρα πολύ από την οικονομική κρίση και αδυνατεί να συνεχίσει να παρέχει τις υλικές παροχές που παρείχε σε όσους το είχαν ανάγκη. Το υπουργείο Υγείας τούς χρωστάει 1,4 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν μειωθεί και οι ιδιωτικές χορηγίες λόγω της κρίσης. Κάθε χρόνο η οργάνωση μοιράζει αρκετές χιλιάδες οικογενειακά δέματα με είδη πρώτης ανάγκης που μπορούν να συντηρήσουν μια οικογένεια για 10-15 μέρες, οργανώνει γεύματα αγάπης, μοιράζει δωροεπιταγές και εγκρίνει οικονομική βοήθεια για ανθρώπους που δεν έχουν να πληρώσουν λογαριασμούς, ενοίκια, αναπηρικά βοηθήματα κ.λπ. «Αυτά τα αιτήματα έχουν αυξηθεί τόσο πολύ τα τελευταία δύο χρόνια, που δεν μπορούμε πια να τα ικανοποιούμε. Πιστεύω ότι πρέπει να ανοίξει ο τομέας των χορηγιών από εταιρείες για να καλυφθεί το χάσμα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο επίπεδο της κρατικής κοινωνικής φροντίδας, η οποία ήταν ελάχιστη και πια αποδομείται».

Η ΜΚΟ Κλίμακα καταγράφει την αύξηση της ακόμη πιο περιθωριοποιημένης κοινωνικής ομάδας των αστέγων, που τους υπολογίζει στις 20.000 (συμπεριλαμβάνοντας μετανάστες, ρομ και γενικά όσους μένουν σε ακατάλληλη αβέβαιη στέγη). «Κάθε μέρα γεννιέται κι ένας άστεγος», λέει η Αντα Αλαμάνου, στέλεχος της οργάνωσης που τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να αναδείξει το μέγεθος του προβλήματος. Και στον δικό τους ξενώνα καταφτάνουν διαρκώς «νεοάστεγοι, άνθρωποι που δεν προέρχονται από χαμηλά στρώματα που έχασαν τα σπίτια τους λόγω δανείων ή έμειναν άνεργοι πριν βγουν στη σύνταξη και δεν έχουν στήριξη από αλλού».

Η Α. Αλαμάνου τονίζει πως πρέπει να αναγνωριστεί θεσμικά η ιδιότητα του αστέγου και να δημιουργηθούν δομές στήριξης, γιατί αλλιώς η κατάσταση θα ξεφύγει. «Αλλά», επισημαίνει, «δεν αρκεί μόνο η φιλοξενία. Χρειάζεται και επανένταξη στην παραγωγική διαδικασία και στην κοινωνία. Δεν συμφέρει το κράτος να κρατάει αυτούς τους ανθρώπους εκτός παραγωγικής διαδικασίας, γιατί από το δρόμο εύκολα κάποιος θα μπει σε παραβατική συμπεριφορά».