Σχέδια για κυβερνήσεις «εθνικής ανάγκης»

Αναδημοσιεύουμε από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία το άρθρο του Νίκου Κοτζιά που αναφέρεται στα σχέδια των κυρίαρχων δυνάμεων της χώρας για το μελλοντικό πολιτικό χάρτη.

Σε συνθήκες αυξανόμενης και όλο και πιο πολύπλευρης κρίσης, μερίδες των κυρίαρχων δυνάμεων στη χώρα επιθυμούν να αυξήσουν την επιρροή τους στο πολιτικό σκηνικό και την κοινωνική ζωή της Ελλάδας.

Βέβαια, η ιστορική πείρα έχει δείξει ότι κατά κανόνα, όποτε αυτές οι δυνάμεις προσπάθησαν να επιβάλουν στην πράξη τις ασκήσεις επί χάρτου δεν το κατόρθωσαν. Ομως, στη διάρκεια αυτής της προσπάθειάς τους, προκάλεσαν υψηλό κόστος στην ίδια τη χώρα.

Κεντρική επιδίωξη των μεγάλων συμφερόντων είναι η αύξηση της επιρροής τους στο πολιτικό σύστημα: άμεσα να δυναμώσουν τις θέσεις επιρροής που έχουν στον σημερινό κρατικό- κομματικό μηχανισμό, ενώ μεσοπρόθεσμα απεργάζονται λύσεις που θα τους δώσουν περισσότερη επιρροή και αύξηση των δυνατοτήτων παρέμβασής τους. Προς αυτόν τον σκοπό προωθούν τρία σχέδια, που το ένα δεν αποκλείει αναγκαστικά το άλλο.

1 Το πρώτο σχέδιο είναι να αναδιατάξουν το πολιτικό σύστημα με τέτοιον τρόπο ώστε να αποδυναμωθούν τα υπάρχοντα μεγάλα κόμματα και οι ηγεσίες τους. Να αποκτήσουν μεγάλα συμφέροντα ισχυρότερες προσβάσεις σε αυτά και, αν μπορέσουν, να στήσουν προοπτικά (επόμενο, δεύτερο, σχέδιο) τη δημιουργία νέων κομμάτων και μέσω του κατακερματισμού των υπαρχόντων. Στόχος, η προοπτική δημιουργίας μιας σχετικά φτηνής βεντάλιας κομμάτων με πολλαπλές δυνατότητες επιλογής ως προς την εξυπηρέτηση των ισχυρών και τη διαμόρφωση κυβερνήσεων «εθνικής ανάγκης».

2 Το δεύτερο σχέδιο απαιτεί μεγαλύτερη προετοιμασία. Αναφέρεται στην αναδιάταξη του κομματικού συστήματος, είτε με τη δημιουργία καινούριων κομμάτων, είτε με την ανασύνθεση των υπαρχόντων. Στοχεύει στον σχηματισμό δύο τύπων κυβερνήσεων «εθνικής ανάγκης». Τον πρώτο τον ονομάζω κυβέρνηση «εθνικής ενότητας». Μια κυβέρνηση που θα τη χαρακτήριζα στις σημερινές συνθήκες και κυβέρνηση «κουτσουρεμένου μεγάλου συνασπισμού». Ως κυβερνήσεις μεγάλου συνασπισμού θεωρούνται, εν γένει, εκείνες οι κυβερνήσεις που προκύπτουν από τη συνεργασία εκείνων των δύο μεγάλων κομμάτων σε ένα πολιτικό σύστημα στο πλαίσιο του οποίου εναλλάσσονται στην εξουσία. «Κουτσουρεμένο μεγάλο συνασπισμό» ονομάζω το νέο πολιτικό σύστημα που θα προκύψει από τη συναίνεση τμημάτων του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. να συγκυβερνήσουν ύστερα από διασπάσεις της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς. Μέσα από αυτές τις διασπάσεις θα προκύψουν και οι πολιτικές δυνάμεις που θα στηρίξουν μια τέτοια κυβέρνηση. Δηλαδή, αυτή η εναλλακτική προϋποθέτει το «κουτσούρεμα», τη διάσπαση, υπαρχόντων κομμάτων.

3 Η άλλη εναλλακτική που σχεδιάζουν ορισμένοι είναι η διαμόρφωση κυβέρνησης «εθνικής εκτάκτου ανάγκης», μιας κυβέρνησης, δηλαδή, εξωθεσμικών προσωπικοτήτων. Η «λύση» αυτή, προκειμένου να έχει επιτυχία, απαιτεί την εμφάνιση παραγόντων ικανών και με θέληση να εισέλθουν από τις «πλαϊνές πόρτες» στην πολιτική ζωή. Την πλήρη απαξίωση της σημερινής πολιτικής ζωής και τη διαβεβαίωση στο εκλογικό σώμα ότι «όλοι είναι ίδιοι». Θα προκύψει τόσο από το αντικειμενικό γεγονός της κρίσης του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος, όσο και την συνειδητή και μεθοδευμένη, δεν λέω σχεδιασμένη, απαξίωσή του.

Οι προωθούμενες δύο εναλλακτικές «λύσεις εθνικής ενότητας» θα είναι αυταρχικές. Θα εξυπηρετήσουν άμεσα τις δυνάμεις που θα εκπροσωπούν και επιδιώκουν να τις επιβάλουν. Θα έχουν περιορισμένη δημοκρατική νομιμοποίηση. Θα μετατρέψουν τη σημερινή πολύπλευρη κρίση της Ελλάδας σε ολική και μακρόχρονη, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα υψηλά κοινωνικά και οικονομικά κέρδη για τους πάτρωνές τους. Και αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψει η χώρα.