27/1/1945 Ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει τους κρατούμενους στο Αούσβιτς

Από την Ελευθεροτυπία
 
68 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις 27 Ιανουαρίου 1945, όταν ο σοβιετικός Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς - Μπίρκεναου στην Πολωνία. Το στρατόπεδο αποτέλεσε το απόλυτο σύμβολο του Ολοκαυτώματος και η ημερομηνία αυτή ορίστηκε από τον ΟΗΕ ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

 

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς - Μπίρκεναου «Η Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος είναι η ημέρα, κατά την οποία πρέπει να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα, είχε υπογραμμίσει ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι Μουν, το 2007, όταν η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε την απόφαση A/RES/60/7, με την οποία καταδικάζει «χωρίς κανένα ενδοιασμό» όλες τις εκδηλώσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, παρακίνησης, κακοποίησης ή βίας κατά προσώπων ή κοινοτήτων, βασισμένων σε εθνική καταγωγή ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, απ’ όπου κι αν προέρχονται. Με την ίδια απόφαση, η 27η Ιανουαρίου ανακηρύχθηκε Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Παράλληλα, καλούνται τα κράτη – μέλη του ΟΗΕ «να επεξεργαστούν προγράμματα εκπαίδευσης που θα μεταδώσουν στις μελλοντικές γενεές τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος και να βοηθήσουν να προλαμβάνονται πράξεις γενοκτονίας».

Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, της μεγαλύτερης γενοκτονίας στην παγκόσμια ιστορία, υπολογίζεται ότι μόνο στα στρατόπεδα εξολόθρευσης θανατώθηκαν, με τουφεκισμό, καταναγκαστική εργασία, απαγχονισμό και δηλητηριώδη αέρια περίπου τρία εκατομμύρια Εβραίων. Το σύνολο των Εβραίων που θανατώθηκαν από την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία μέχρι την κατάρρευσή του ανέρχεται σε έξι περίπου εκατομμύρια. Οι πρακτικές εξόντωσης των Ναζί δεν εξαντλήθηκαν στους Εβραίους.

Το στρατόπεδο του Κέλμνο λειτουργούσε ως κέντρο εξολόθρευσης των Ρομά. Σε όλα τα στρατόπεδα εξόντωσης άρχισε, επίσης, και συστηματική εξολόθρευση των ομοφυλοφίλων ανδρών και γυναικών, των πολιτικών κρατουμένων, κυρίως κομουνιστών, αιχμαλώτων πολέμου, κατά κύριο λόγο από τη Ρωσία, Μαρτύρων του Ιεχωβά και άλλων.

Αμέσως μετά το Ολοκαύτωμα εμφανίζεται η δικονομική έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας. Μερικοί από τους πιο υψηλόβαθμους Ναζί δικάστηκαν στις Δίκες της Νυρεμβέργης, όπου προήδρευαν δικαστές των Συμμάχων και ήταν το πρώτο διεθνές δικαστήριο του είδους του.

Συνολικά 5.025 Ναζί εγκληματίες καταδικάστηκαν από το 1945 έως το 1949 στους αμερικανικούς, βρετανικούς και γαλλικούς τομείς της Γερμανίας. Άλλες δίκες έγιναν στις χώρες των κατηγορούμενων. Ορισμένοι από αυτούς, ωστόσο, κατάφεραν αν διαφύγουν από κάθε δίωξη.

Η Αντιφασιστική Συνέλευση Αλληλεγγύης, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος θα πραγματοποιήσει την Κυριακή, Οδοιπορικό Μνήμης με κεντρικούς άξονες την εβραϊκή παρουσία στην πόλη αλλά και πρόσωπα και γεγονότα της Κατοχής, από τον σταθμό που φεύγαν τα τρένα για το Άουσβιτς ως την πλατεία Ελευθερίας, περνώντας από το Βαρδάρη και τη Συναγωγή Μοναστηριωτών. Το οδοιπορικό θα ξεκινήσει στις 12.30.

Με αφορμή την επέτειο μνήμης, προβάλλεται την Κυριακή στις 3.30 το μεσημέρι, στον κινηματογράφο «Δαναός», το ντοκιμαντέρ «A Film Unfinished» της Yael Hersonski (2010), το οποίο είναι 60 λεπτά ανεπεξέργαστου φιλμ που ανακαλύφθηκε στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε ένα αρχείο στην Ανατολική Γερμανία. Είχε γυριστεί από τους ναζί στη Βαρσοβία, τον Μάιο του 1942, και η ετικέτα έγραφε «To Γκέτο». H ταινία καταγράφει τη ζωή στο Γκέτο της Βαρσοβίας, το οποίο αποτέλεσε τόπο εγκλεισμού για περίπου 300.000 - 400.000 Εβραίους, πριν αρχίσουν οι μαζικές μεταφορές προς το στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα. Το 1998 ανακαλύφθηκε ακόμη μια μπομπίνα και το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει ολόκληρο το ανεπεξέργαστο υλικό αυτής της μπομπίνας. Η εκπληκτική ταινία είχε προβληθεί και πέρυσι στο Exile Room και, όπως και πέρυσι, η ιστορικός Οντέτ Βαρών - Βασάρ έδωσε και πάλι το ιστορικό πλαίσιό της.

Επίσης, ο Δήμος Βιάννου, τιμώντας την μνήμη όσων σφαγιάσθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, διοργανώνει εκδήλωση, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ναζισμού, στο Δημαρχείο, την Κυριακή στις 11:00 το πρωί, με ομιλητή τον πολιτικό επιστήμονα-οικονομολόγο κ. Μιχάλη Χαραλαμπίδη, ενώ παρέμβαση θα πραγματοποιήσει ο πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Βιάννου κ. Αριστομένης Συγγελάκης.